گالري عكس

تلفن هوشمند، گوشي هوشمند (به انگليسي: Smartphone) به گوشي همراهي گفته مي‌شود كه توانايي‌هاي پيشرفته تر و قدرت محاسبات بيشتري نسب به «تلفن مركب» ارائه مي‌دهد.

گوشي‌هاي هوشمند گوشي‌هاي موبايل پيشرفته با قابليت‌هاي خاص و كاربردهايي نظير كامپيوترهاي شخصي (PC) هستند. اما لازم است ذكر شود كه بدانيد نمي‌توانند به قدرت كامپيوترها كار كنند. بيشتر گوشي‌هاي هوشمند داراي دوربين هستند

قابليت‌هايي مثل اتصال به اينترنت و ايميل و تنظيمات مشخص را نيز دارند.

گوشي‌هاي هوشمند به خاطر اين كه كوچك و قابل حمل هستند مي‌توان در همه جا از آن‌ها استفاده كرد و كارهاي روزمره خود با آنها انجام داد.

يكي از خصوصيات مهم اين گوشي‌ها امكان نصب برنامه‌هاي پيشرفته پردازشي و گرافيكي و اتصال روي آنهاست، ولي در گوشي‌هاي معمولي نرم‌افزارها و برنامه‌هاي خاصي توسط سازندگان از قبل قرار دارد و فقط از طريق سازنده يا اپراتورها قابليت ارتقاء دارند.

اين گوشي‌هاي هوشمند داراي برخي اينترفيس‌هاي اضافه مثل QWERTY، صفحه نمايش لمسي و يا حتي دسترسي مطمئن به ايميل (همان‌طور كه در Black Berry هم وجود دارد) هستند.

بنابراين تفاوت‌هاي مهم گوشي‌هاي هوشمند و گوشي‌هاي معمولي مي‌تواند در زمينه قيمت و قابليت‌هاي سطح بالاي اين گوشي‌ها باشد. مثلاً گوشي‌هاي هوشمند ۲۰۰۷ همگي داراي پشتيباني كامل و پيشرفته ايميل هستند.

امروزه بيشتر موبايل‌ها برخي از برنامه‌هاي ساده PDA مثل دفترچه تلفن، تقويم و ليست وظايف را دارا هستند، البته گوشي‌هايي كه داراي پلات فرم‌هاي BREW يا Java ME اجازه نصب كردن برخي برنامه‌هاي جانبي را مي‌دهند، اما اين گوشي‌ها در زمره گوشي‌هاي هوشمند قرار نمي‌گيرد.

در حال حاضر گوشي‌هاي زيادي از نوع BREW هستند كه قابليت و كارايي PDAها را دارند، همچنين توانايي اجراي برنامه‌هايي كه توسط شركت‌هاي نرم‌افزاري ديگر توليد شده‌اند يا اصطلاحاً برنامه‌هاي third – party داشته و داراي صفحه نمايش‌هاي بزرگ ۳۲۰*۲۴۰ پيكسل هستند، اما نمي‌توان آنها را smart phone ناميد.

تاريخچه

ايده و سيم‌هايي كه تلفن و محاسبه‌ها را يكديگر تلفيق مي‌كنند نخستين بار در سال ۱۹۷۱ به ذهن تئودور جي پراسكواك رسيده و در سال ۱۹۷۳ به ثبت رسيد و در آغاز ۱۹۹۳ به بازار فروش عرضه شد. او نخستين كسي بود كه مفهوم هوش، پردازش داده و صفحه‌هاي نمايشي ديواري را در تلفن‌هاي همراه معرفي كرد كه سرانجام به تلفن‌هاي هوشمند انجاميد. در سال ۱۹۷۱، پراسكواك كه در شركت بوينگ در هانتسويل در ايالت آلاباما كار مي‌كرد يك فرستنده و گيرندهٔ داراي راه‌هاي اضافي ارتباطي با وسايلي كه در دوردست هستند معرفي كرد اما اين وسيله اپليكيشن‌هاي هدف كلي پي دي آ موجود در يك وسيلهٔ برون سيم نمونه تلفن‌هاي هوشمند را دارا نبود. اين وسايل در شركت تلفن در ليسبورگ در ايالت آلاباما نصب شده و به وسيلهٔ ديگر از شركت‌هاي تلفن معرفي شوند. مدل‌هاي اوليه و تاريخي هم چنان در تصرف پراسكواك مي‌باشند.

پيشگامان
سهم سيستم‌عامل‌هاي تلفن‌هاي هوشمند تا پايان ۲۰۱۲

نخستين تلفن همراه براي تلفيق با ويژگي‌هاي پي دي آ، يك نمونه اوليه آي بي ام بود كه در سال ۱۹۹۲ ساخته شد و همان سال در نمايش تجاري صنعت كامپيوتر او ام دي اي ايكس معرفي شد. يك مدل بهبود يافته از آن محصول در سال ۱۹۹۴ توسط بل سالت تحت عنوان سيمون پرسنال كامينيكتور به مصرف كنندگان عرضه شد. سيمون اولين تلفن همراه بود كه مي‌توان از آن به عنوان يك تلفن هوشمند ياد كرد. البته اين وسيله در سال ۱۹۹۴ يك تلفن هوشمند خوانده نمي‌شد. علاوه بر توانايي آن در ايجاد و دريافت تماس‌هاي تلفن‌هاي همراه سيمون قادر به ارسال و دريافت فكس‌ها و ايميل‌ها بوده و شامل اپليكيشن‌هاي ديگري مانند دفترچه آدرس، تقويم، زمانبندي ملاقات‌ها، ماشين حساب، ساعت جهاني و يك نوت پد در صفحه نمايش لمسي خود بود.

سيمون اولين تلفن هوشمندي بود كه با ويژگي‌هاي يك پي دي آ تركيب شد. عبارت «اسمارت فون» در سال ۱۹۹۵ براي توصيف يك فون رايت كامينيكتور به عنوان يك تلفن هوشمند در مجله‌ها ديده شد.

در اواخر سال ۱۹۹۰، بسياري از دارندگان تلفن‌هاي همراه يك وسيله جداگانهٔ پي دي آ را با خود حمل مي‌كردند كه نسخه‌هاي اوليهٔ سيستم عامل‌هايي شامل پالم او اس، بلك بري او اس يا ويندوز سي اي آي پي سي در آنها اجرا مي‌شد. اين سيستم عامل‌ها سپس به سيستم عامل‌هاي همراه تبديل شدند. در سال ۱۹۹۶، شركت نوكيا، نوكيا ۴۰۰۰ را عرضه كرد كه يك پي دي آ بر مبناي سيستم عامل جيو ورژن ۳٫۰ از جئو ووركس را با يك تلفن همراه ديجيتال بر پايهٔ نوكيا ۲۱۱۰ تلفيق مي‌كرد. هر دو وسيله توسط يك لولا به يكديگر متصل شده بودند كه تحت عنوان كلامشيل ديزاين شناخته مي‌شد. به هنگام بازكردن وسيله، صفحه نمايش در بالاي سطح دروني و يك صفحه كليد فيزيكي كيوورتي در پايين وجود داشت.

برنامه ريز، شخصي پست الكترونيكي، تقويم، دفترچه آدرس، ماشين حساب، دفترچه يادداشت و جستجوگر وب متني و نيز توانايي ارسال و دريافت فكس‌ها را ارائه داد. زماني كه برنامه ريز شخصي بسته مي‌شد. اين وسيله به عنوان يك تلفن همراه ديجيتال قابل استفاده بود.

در ژوئن ۱۹۹۹، كوالكام يك تلفن هوشمند «سي دي ام آ ديجيتال پي سي اس» داراي پي دي اف يكپارچه و قابليت اتصال به اينترنت ارائه كرد كه تحت عنوان تلفن هوشمند پي دي كيو شناخته مي‌شد.

در اوايل سال ۲۰۰۰، اريكسون آر ۳۸۰ توسط ارتباطات سيار اريكسون عرضه شد و اولين دستگاهي بود كه به عنوان تلفن هوشمند در معرض فروش گذاشته شد. اين وسيله ويژگي‌هاي يك تلفن همراه و يك دستيار ديجيتال شخصي (پي دي آ) را تلفيق كرد و تعداد محدودي جستجوي اينترنتي را پشتيباني مي‌كرد و نيز داراي يك صفحه نمايش لمسي غير هادي و با بهره‌گيري از يك قلم بود در اوايل سال ۲۰۰۱ پالم ال ان سي، كيوكرا ۶۰۳۵ را معرفي كرد كه يك پي دي آ با يك تلفن همراه تركيب كرده و بر مبناي ورژن كار مي‌كرد. اين وسيله همچنين تعداد محدود جستجوي اينترنتي را پشتيباني مي‌كرد.

تلفن‌هاي هوشمند قبل از اندرويد، آي او اس و بلك بري معمولاً داراي سيستم عامل سيمبين بودند كه نخستين بار توسط پيسيون توسعه داده شد. سيمبين تا كيو چهار ۲۰۱۰ رايج‌ترين سيستم عامل براي تلفن‌هاي هوشمند محسوب مي‌شد (ماس آدپشن) به مقبوليت عمومي در ۱۹۹۹ شركت ژاپني ان ان تي دوكومو نخستين تلفن‌هاي همراه را به منظور دستيابي و مقبوليت عمومي در يك كشور عرضه كرد. اين تلفن‌ها بر مبناي سيستم عامل آي مد كار مي‌كردند كه سرعت انتقال داده را تا ۹٫۶ كيلو بيت بر ثانيه افزايش مي‌داد. بر خلاف نسل‌هاي آينده سرويس‌هاي بدون سيم آي مد به ان ان تي دوكومو از يك سي اچ تي ام‌ال استفاده مي‌كرد كه برخي از جنبه‌هاي اچ تي ام‌ال قبلي را به منظور افزايش سرعت داده، محدود مي‌كرد. قابليت‌هاي محدود، صفحه نمايش‌هاي كوچك و پهناي باند محدود به تلفن‌ها اجازه مي‌داد تا از سرعت‌هاي پايين‌تر و در دسترس داده استفاده كنند.

پيشرفت آي مد به ان ان تي دوموكو كمك كرد تا تعداد مشتركان را تا پايان سال ۲۰۰۱ به ۴۰ ميليون نفر افزايش دهد. اين شركت به عنوان اولين بازار سرمايه در ژاپن و دومين در جهان رتبه بندي شد. اين قدرت در مواجه با پيشرفت SG و تلفن‌هاي جديد با شبكه‌هاي پيشرفت بدون سيم رو به افول گذاشت.

خارج از ژاپن، تلفن‌هاي هوشمند هم چنان، كمياب بودند. با اين وجود در اواسط ۲۰۰۰، وسيله‌هايي بر مبناي ويندوز موبايل مايكروسافت شروع به جلب توجه بين كاربران كسب و كار در آمريكا كردند.

سپس بلك بري به مقبوليت عمومي در آمريكا دست يافت و در سال ۲۰۰۶ كاربران آمريكايي عنوان «كرك بري» را به علت ماهيت اعتياد آور اين وسيله به آن نسبت دادند. اين شركت در ابتدا جي اس ام بلك بري ۶۲۱۰ و بلك بري ۶۲۲۰ و بلم بري ۶۲۳۰ را در سال ۲۰۰۳ عرضه كرد.

سيمبين در اواسط تا اواخر ۲۰۰۰ رايج‌ترين سيستم عامل تلفن‌هاي همراه در اروپا بود. در ابتدا دستگاههاي سيمبين به نوكيا مشابه با ويندوز موبايل‌ها و بلك بري بر كسب و كار تمركز داشت. از سال ۲۰۰۶ به بعد نوكيا به توليد گوشي‌هاي هوشمند متمركز بر سرگرمي پرداخت كه با ان سريس به محبوبيت رسيد. در آسيا، به استثناء ژاپن، روند مشابه با اروپا بود.

در سال ۲۰۰۷ شركت اپل و آيفون را معرفي كرد كه از نخستين تلفن‌هاي همراهي بود كه از يك رابط لمسي چندگانه استفاده مي‌كرد. به علت استفاده از يك صفحه لمسي بزرگ با ورودي مستقيم انگشت به عنوان ابزار اصلي تعامل به جاي قلم، صفحه كليد و يا صفحه كليد رايج تلفن‌هاي هوشمند در آن زمان، قابل توجه بود و در سال ۲۰۰۸ اولين تلفن همراه با سيستم عامل اندرويد تحت عنوان اچ تي سي دريم (كه به عنوان تي موبايل جي وان نيز شناخته مي‌شد) عرضه شد.

اندرويد يك پلت فرم منبع باز مي‌باشد كه توسط اندي رابين پايه‌گذاري شده و به وسيله گوگل پشتيباني شد. هرچند مقبوليت اندرويد در ابتدا روند آهسته‌اي داشت اما در سال ۲۰۱۰ مقبوليت عمومي گسترده‌اي را به خود اختصاص داد و اكنون هردو اين پلت فرم‌ها منجر به سقوط كمپاني‌هاي پيشرو مبتكي شدند. به عنوان مثال مايكروسافت شروع به استفاده از يك سيستم عامل جديد در قالب ويندوز فون كرد كه اكنون سومين سيستم عامل مطرح مي‌باشد. نوكيا سيمبين را رها كرد و به منظور استفاده از ويندوز فون بر روي گوشي‌هاي هوشمند خود با مايكروسافت همراه شد.